Al sinds jaar en dag is Grand Theft Auto bij een zeer groot publiek geliefd, want het is erg gewelddadig, het is verdomd grappig en het geeft je een ongekend gevoel van vrijheid. Dus toen in 2011 bekend werd dat het vijfde deel in de maak was die groter dan alle vorige delen zou worden, waren de verwachtingen omtrent deze titel dan ook zeer hoog en vroegen sommige mensen zich hardop af of Rockstar dit wel met deze huidige generatie hardware waar kon maken. Maar zoals je ondertussen vast en zeker al weet is dat ook gebeurd en waarom? Dat ga ik je nu uitleggen.

Grand Theft Auto V begint gelijk al lekker middenin een overval waar je kennismaakt met twee van de drie karakters die een grote rol in de game gaan spelen, namelijk Michael en Trevor. De overval mislukt en eindigt in een shootout met de politie en zien we hoe de Micheal en Brad worden neergeschoten en Trevor nog net weet te ontsnappen. Dan springt de game negen jaar de toekomst in en zien we dat Michael bij een psychiater zit te bitchen over zijn kutleven en zijn zoon die de hele dag niks doet dan blowen, zich aftrekt en videogames speelt. Wanneer de sessie is afgelopen en Michael naar buiten loopt komt hij Franklin en Lamar tegen die hem de weg naar een huis vragen, en deze twee zijn niet van plan om daar gezellig op visite te gaan maar om twee niet betaalde wagens terug te halen. Deze heren zijn namelijk repo men die werken voor een schimmig autobedrijf dat veel te hoge prijzen hanteert en als mensen hun aflossing niet kunnen betalen wordt het voertuig teruggehaald.

Deze klus is gelijk de eerste missie van de game en moeten Franklin en Lamar (een gangbanger die in tegenstelling tot zijn maat totaal geen andere ambities heeft) door Los Santos naar de garage toe om de wagens af te leveren en ondertussen de politie te schudden. Nadat de wagen is afgeleverd kan je gaan doen en laten wat je zelf wilt, tot je besluit om aan de volgende missie te beginnen. In mijn geval was dit een traditie die ik al drie delen in ere houdt, namelijk een hoer zoeken, seks ermee hebben, dan doodslaan en mijn geld terugroven. Dat is hoe ik GTA speel sinds San Andreas en dit ritueel zal ik bij elk toekomstig deel ook voortzetten. Tijdens een repoklus moet je als Franklin een wagen terughalen in Rockford Hills bij een grote villa, eenmaal terug bij de garage kom je er achter dat er iemand op de achterbank met een pistool zit, en dit is Michael. Want de wagen was namelijk van zijn zoon James en dit is hoe beide heren kennismaken.



Wat volgt is dat Franklin ontslagen wordt en rond gaat hangen met Michael, wiens vrouw Amanda van bil gaat met alles en iedereen, waaronder ook de tennisleraar. Wanneer deze betrapt worden volgt een achtervolging waarbij de tennisleraar zich verstopt in een grote heuvelvilla in de bergen. Michael trek met zijn truck de pilaren weg, waarna de hele villa als een kaartenhuis in elkaar valt, alleen... is dit het huis van de Mexicaanse drugsbaron Martin Madrazo, wiens vriendin tennisles had. Madrazo weet Michael te vinden en eist dat hij de schade terugbetaald, omdat er anders een groot probleem is. Michael doet waar hij goed in is door zijn oude vriend Lester op te zoeken en samen met Franklin bedenken ze plannen voor een overval op een juwelier om zo de schuld te kunnen betalen. Dit is ook gelijk de eerste keer dat je voor een keuze wordt gesteld, want hoe wil je de overval gaan doen en met wie? Want je kan het op de ruwe manier doen door naar binnen te stormen en te zwaaien met je wapens of verdoof je de klanten en beveiliging met gas, waarna je de tent makkelijk leeg kan roven. Dan is er nog de samenstelling van je crew, je hebt een gunman nodig en hackers om het alarm te hacken. Deze willen allemaal een percentage hebben van je buit. Met een goede hacker kan je langer blijven graaien in de vitrines, alleen wil deze wel de nodige knaken voor zijn werk. Keuzes en benadering is een terugkerende feature die ook zorgt voor de replaywaarde, maar daar zo meer over.

Tijdens de vlucht van de overval quote Michael tegenover een beveiliger een tekst uit één van zijn favoriete films, en dat is juist wat hij niet had moeten doen. Want deze beveiliger vertelt dit op de tv en dat is waar we kennis maken met Trevor die dit hoort terwijl hij een aan meth verslaafde bikerslet staat te naaien. Dit is nu het gedeelte waar de game overschakelt naar het meest epische en iconische gamekarakter ooit, want Trevor is letterlijk zo gek als een deur. Deze realiseert zich nu dat Michael niet dood is (wat hij dacht, maar dat heeft te maken met een plottwist die ik je wil besparen), maar nog leeft en in Los Santos woont en gaat deze dan ook vereren met een bezoekje. Dit is ook het gedeelte waar we de kracht van Grand Theft Auto V zien, want de vriend van het neukertje is bij Trevor zijn trailer aangekomen om verhaal te halen. Dit is Johnny Klebitz uit de GTA IV DLC The Lost and Damned, en trust me dit is niet de enige bekende uit de vorige delen die je gaat tegenkomen. Trevor heeft een vete met The Lost MC Club over de drugs en wapenhandel in Sandy Shores en onze goed gestoorde vriend drukt dan ook met harde hand alle concurrentie van de markt af.



Dit is het punt waar ik ophoud over het verhaal, dat maar liefst bij mij meer dan 38 uur (hier speelde ik bijna alleen maar op de story mode met enkele side missies) in beslag nam, maar waar het op neerkomt is dat Trevor, Franklin en Michael steeds verder in een spiraal vol geweld en verraad afzakken en proberen "The Big One" aka de grootste roof ooit te plegen. Buiten het verhaal is er zoveel te doen in deze game, of juist niet te doen. Want je mag zelf bepalen met wie je welke missies speelt die altijd leiden tot een operatie waar alle drie samenkomen en samen moeten werken. Tussen de missies van het verhaal door kan je side missies aannemen, door bijvoorbeeld als paparazzi te gaan werken of als huurmoordenaar, jager, sleepwagen en taxi. Het feest kan gewoonweg niet op. Daarbij kan je schakelen tussen de drie karakters met een simpele druk op de knop. Ben je Michael met zijn gezeik over zijn vrouw en kinderen zat, dan ga je met Franklin de "hood" in en speel je een tijdje met hem, of Trevor die weer zijn drugs en wapenhandel heeft. Leuk detail is dat als je switcht tussen karakters, de andere twee gewoon hun eigen leven hebben. Zo kan je opeens als Trevor wakker worden tussen een paar lijken of als Franklin die gewoon aan het rondrijden is door zijn achterbuurt.

Dit en de grote van het spel is wat deze titel zo ongekend sterk maakt. Er is altijd wel wat te doen en je hoeft het niet te doen. Zin om kleren te kopen? Prima. Zin om doelloos rond te rijden en handgranaten tussen een kudde herten gooien? Als je dat leuk lijkt kan je dit gewoon doen. Of als je geld wilt verdienen, even wat speculeren op de aandelenmarkt en zo een leuk centje te verdienen of juist te verliezen. Zo zal Lester je een paar keer op pad sturen om bijvoorbeeld een CEO van een bedrijf te doden. Dan stijgen de aandelen van de concurrentie en is het dus slim om een groot bedrag te investeren. En wie goed luistert naar Lester of de radio kan zo goede beurstips oppakken. Als je eenmaal wat kapitaal hebt, kan je deze ook weer investeren in bedrijven die op hun beurt weer geld en nieuwe missies genereren waarmee je een vast inkomen per week creëert. Wie hier heel goed oplet kan in no-time een hele berg met geld verdienen, en anders zijn er nog genoeg plekken in de game waar je op andere manieren geld kan verdienen, zoals het rippen van dealers of het overvallen van winkels. Bovendien leveren de diverse heists (overvallen) ook genoeg geld op voor investeringen.



Rockstar heeft haar belofte van een grote open speelwereld meer dan waar gemaakt, want het is extreem groot en zeer gevarieerd. Zo is er de woestijn met trailer trash, de bergen met sektes en kannibalen, de steden met rijke wijken en de getto's, een haven, vliegvelden en kan je zelfs met een onderzeeër de oceaan verkennen. Dit is echt mindblowing te noemen en heb je echt het gevoel dat je in een levende open wereld beweegt. Overal zijn dieren die allemaal hun eigen ding doen of mensen die gesprekken voeren. Maar het is vooral de humor en scherpte van Rockstar die deze game zo geweldig maakt. Want deze developer laat ons een kritische blik op de wereld zien, zo voert de strijd (volgens hen om olie) tegen terrorisme en het opgeven van privacy een grote rol en worden bedrijven als Google, Twitter en Facebook (in de game Eyefind, Bleeter en LifeInvader genoemd) genadeloos op de hak genomen. Maar daar houdt het niet op, ook videogames moeten het ontgelden, zo moet je op een bepaald moment maskers voor een overval kopen, als je daarmee aankomt in je save house zegt Trevor: Gelukkig hoeven we voor deze overval geen clownmaskers op. Dit is een verwijzing naar Payday. Ook popculture als samenzweringstheorieën over lizard people, illuminatie en ufo's komen veelvuldig voorbij. Want Trevor is van mening dat het beveiligingsbedrijf Marry Weather (verwijzing naar het beruchte Black Water), waar hij een vete mee heeft, lizard people zijn.

Uiteraard kan een Grand Theft Auto-game niet zonder controverse en deze kon dan ook niet lang uitblijven. Zo kan je in het spel jagen en diverse dieren als honden, konijnen, koeien en schapen doodrijden, doodschieten of opblazen. Onschuldig digitaal vermaak, maar daar dachten dierenwelzijnorganisaties anders over, omdat het volgens hen mensen op ideeën zou brengen. Dan was er nog de martelminigame, die behoorlijk hard is en zorgde voor de nodige ophef in de media die schijnbaar ook blij waren dat deze titel uit kwam om zo de oude vooroordelen weer eens uit de kast te trekken. Verder was de stripclub onderwerp van gesprek, want je kan tijdens je lapdance de dame (of dames) betasten zolang de portiers het maar niet zien en dan zal ik het maar niet over de seksscènes en Trevor met zijn penis hebben. Oja, en de game is natuurlijk te gewelddadig voor de tere kinderzieltjes die volgens preuts Amerika en onze eigen krant de Telegraaf (die overigens in de oorlog de kant van de bezetter koos aka landverraders) beschermd moeten worden tegen deze boze titel.



Maar goed, laten we niet stil blijven staan bij een stelletje zeikstralen, want er is nog genoeg te vertellen over Grand Theft Auto V. Want deze game is niet alleen ongekend groot, maar ook nog eens ongelofelijk mooi om te zien. Sterker, ik ben echt verbaasd dat Rockstar zulke mooie graphics met hun eigen engine uit de huidige consoles heeft weten te trekken. Alles ziet er zo prachtig uit en vol met details. Of dit nu de mensen op straat zijn, de auto's of vele verschillende omgevingen; het is serieus de mooiste game die nu op de PlayStation 3 en de Xbox 360 verkrijgbaar is. Zo vloog ik met een helikopter midden in de nacht boven Los Santos en zag iets wat ik nog nooit eerder heb gezien, met een echte gloed over de stad waar je ook nog eens vele autolichten zag bewegen. Dit geldt overigens ook voor de bergen en de woestijn; het is gewoon verbluffend mooi. Dan heb ik het niet eens over het realistische water dat ongekend is, ook de stromingen en golven geven echt het idee dat je op of onder water zit. Verder speelt ook nu het weer een rol. Mist, regen of een ondergaande zon, het is allemaal even een kwijlmomentje. Pf moet ik zeggen: een fotomomentje? Want net als in het vorige deel ben je ook nu weer uitgerust met een smartphone en daar kan je uiteraard foto's en selfies mee maken, die dan worden geüpload naar de Social Club van Rockstar, waar ze onder je profiel terug te vinden zijn.

Uiteraard is er nog het geluid waar ik niks dan lof voor heb. De voice acting bij de cutscenes voelt gewoon perfect ook. Ook de omgevingsgeluiden van auto's, pratende mensen of wapens en explosieven: het is gewoon zoals je het verwacht. Natuurlijk zijn er ook de radiostation aanwezig, zeventien om precies te zijn. Daarvan zijn er twee talkshows en de rest is muziek. Want Rockstar staat bekend om haar sfeervolle muziek en dat is ook precies wat je krijgt. House, pop (waar onder anderen Britney Spears en Rihanna op te horen zijn), punk, country (Johnny Cash), classic rock en West Coast Classics waar Dr. Dre, Ice Cube, Snoop Dogg de boventoon voeren en dit is slechts een kleinen greep uit het grote aanbod dat iedereen wel tevreden weet te houden.