In 1964 bracht Frank Herbert het eerste Dune-boek uit en volgden er in de loop der jaren nog tweeëntwintig die een heel groot en complex universum spande. In 1984 verfilmde David Lynch het eerste boek en dit was 80's op en top met slecht acteerwerk en dito special effects die het een popculture klassieker heeft gemaakt. Maar in 2021 bracht Denis Villenueve Dune: Part One uit en dit was een instant hit en pure serieuze sciencefiction. Eerder dit jaar (2024) verscheen het vervolg. Beide films zijn fysiek los te koop, maar ook in een 4K Ultra HD-boxset en mijn recensie daarvan kan je nu hieronder lezen.

Dune: Part One
Als Dune begint zien we hoe Leto Atreides (Oscar Isaac uit Star Wars en Ex-Machina) heerst over de planeet Caladan en door de keizer Shaddam IV wordt verzocht om de baron Vladimir Harkonnen te vervangen op de planeet Arrakis. Dit is een zandplaneet waar Spice wordt geoogst in de woestijnen, en dit is niet alleen een heel erg krachtige drug die levensveranderend is, maar ook de brandstof van ruimteschepen om veilig interstellair te reizen en dus extreem waardevol is.

Leto Atreides moet dus met zijn gehele familie verhuizen en dat valt niet helemaal goed bij zijn vrouw Jessica (Rebecca Ferguson) en zijn zoon Paul Atreides (Timothée Chalamet, die pas nog schitterde in Wonka) die Caladan vol groen en water, nu moeten inruilen voor een droge zanderige planeet. Maar ook vermoeden dat de keizer zijn verzoek niet helemaal zuiver is, want deze vreest de groei en de macht van het huis Atreides en plot samen met andere huizen om de familie uit te roeien als ze gearriveerd zijn op Arrakis.



Als de Atreides aankomen op Arrakis, denken de bewoners met de naam Fremen dat Paul hun messias is en dat is iets waar hij zelf niet in gelooft en het als onzin af doet. Deze zelfde originele bewoners zijn ook niet blij met wederom een bezetter die hun Spice komen oogsten uit de woestijnen waar zijzelf en grote zandwormen wonen en soms de grote machines aanvallen die de Spice verzamelt. Oftewel een hoop problemen met de locals. Overigens wordt al snel de eerste aanslag gepleegd op de Atreides, die mislukt en de realiteit doet inkicken. Want het duurt niet lang voor het goed los gaat en de door Shaddam IV gestuurde Harkonnens en Sardaukar een invasie uitvoeren en alles en iedereen vermoorden die in hun weg komen.

Leto overleefde de aanval niet en weten Jessica en Paul ternauwernood met hulp van Gurney Halleck (Josh Brolin) te ontsnappen en crashen in de woestijn waar ze de Fremen-clan van Stilgar (Javier Bardem, bekend van No Country for Old Men en Skyfall) tegenkomen en Paul daar Chani (Zendaya, meerdere Spider-Man films, Euphoria) herkent als het meisje waar hij al heel lang visioenen van heeft. Niet alle Fremen zijn blij met hun aanwezigheid en worden ook wantrouwend aangekeken door hen. Pas als Paul gedwongen wordt om te vechten met een Fremen en deze gedood heeft is hij volgens hun traditie één van hen. Waarna hij meer leert over dit volk en hun tradities, terwijl Jessica dieper haar mystieke kant ontwikkelt, want deze was er onder andere in de vorm van telepathie en telekinese.

Dit is ook ongeveer waar de eerste film eindigt en de tweede er gelijk naadloos op aansluit.



Dune: Part One is simpelweg een meesterwerk te noemen, want Denis Villenueve die eerder Blade Runner 2049 (recensie) en Arrival (recensie) uitbracht is extreem goed in het brengen van serieuze sciencefiction en dat zien we ook hier terug, want dit is eigenlijk een soort van Game of Thrones in de ruimte waarbij huizen samenspannen om elkaar uit te moorden en zo de controle te krijgen over de Spice. Dat er geen haastwerk van is gemaakt, is ook te merken aan de tijdsduur die bijna drie uur aantikt. En ik moet zeggen dat je dit niet merkt en als de aftiteling begint wil je gelijk door met het tweede deel, en dit is ook daar het geval bij, alleen moeten we nog vrij lang wachten op het derde deel.

Maar goed, deze film is zo vol met detail en verhaal dat ik de recensie hierboven globaal beschrijf, want Jessica blijkt bij een heksengroep te horen, Paul heeft meer potentie en is de messias die de Fremen denken dat hij is. Ook de samenzwering van de keizer gaat dieper en heb ik hier groots uitgelaten, want dit moet je gewoon allemaal zelf gaan meemaken en zien. Over zien gesproken: het beeld is in 4K Ultra fantastisch mooi en vol met details, want het kleurenpalet is wat zacht met hier en daar uitschieters naar felle kleuren en, wow, prachtig. Net als het Dolby Atmos-geluid dat je oren zal strelen. Het geluid als de Zandworm voor het eerst tevoorschijn komt is episch, een ander woord kan ik er niet voor bedenken. Dus ja, audio en visueel dik in orde.



Dune: Part Two
De tweede film pakt gelijk de draad op na het eerste deel en zien we nu hoe Paul meer en meer zijn plek weet te vinden bij de Fremen (met hun tradities en leert ook hun taal) waar hij half geaccepteerd is en mensen als Stilgar volledig overtuigd zijn dat hij de messias is uit hun voorspellingen. Paul en Chani worden een stel terwijl ze het verzet leiden tegen de nieuwe bezetter, want Vladimir Harkonnen zijn troepen hebben grote moeite met de guerrillaacties van de Fremen om de Spice-oogstmachines tegen te houden. En zijn neef Glossu Rabban Harkonnen (Dave Bautista), die het leger leidt, loopt steeds achter de feiten aan en leidt grote verliezen. Dus stuurt hij zijn jongere neef Feyd-Rautha (Austin Butler, The Bikeriders en Once Upon a Time In Hollywood) om Glossy te vervangen.

Feyd-Rautha is een psychopaat die letterlijk alles en iedereen afslacht en in rap tempo door bedienden heen gaat, omdat hij deze vermoord. Deze man heeft geen grenzen of medelijden en jaagt genadeloos op de Fremen die ondertussen bezig zijn met alle stammen te verenigen om zo een grote aanval in te zetten en de planeet van de bezetters te verlossen en controle te krijgen op Spice die in hun cultuur zeer belangrijk is. Jessica haar verhaallijn gaat dieper in op haar heksenkant en terwijl ze zwanger is van Leto Atreides, ontmoet ze de heksen van de Fremen die haar Water of Life laten drinken waardoor ze alle herinneringen van de stamvrouwen krijgt en kennis die tijd en multi-dimensie overtreffen.

Als Paul tijdens een guerrilla-aanval zijn oude vriend en mentor Gurney Halleck tegenkomt die nu als piraat illegaal Spice oogst, krijgt hij atoomwapens in zijn bezit die zijn Leto had verborgen en dit is de genadeslag die hij nodig had in zijn strijd. Maar eerst moet hij nog de andere stamhoofden overtuigen om aan zijn zijde te strijden in wat nu een heilige oorlog is geworden. Lang verhaal kort te houden: hij weet ze te overtuigen en bewijst de Lisan al Gaib te zijn die nu de keizer (Christopher Walken) persoonlijk zal uitdagen voor een duel en deze laat het over aan Feyd-Rautha en wat volgt is een stukje filmgeschiedenis die ik niet zal spoilen, want de pleuris breekt goed los in een strijd die chaotisch en snoeihard is, maar ook komt met plottwists. De film eindigt net als het eerste deel met een gigantische cliffhanger waar we (helaas) nog een paar jaar op moeten wachten.



Dune: Part 2 is geen sequel maar net als de Lord of the Rings- en Hobbit-films (recensie) een naadloos vervolg is en een verhaal dat in stukken is opgedeeld. Waarbij je gewoon moet wachten op het volgende hoofdstuk. Wat opviel met Part 2 is dat het tempo iets veranderd is en meer versneld is. Zo zien we dat er dingen worden overgeslagen en opeens zijn Paul en Chani echt een stel, terwijl we even ervoor zien hoe ze elkaar aankijken en net niet kussen. Ook is er een test waarbij Paul de woestijn in moet en dat is opeens over en gedaan, net als dat hij opeens zandwormen kan bereiden. Ik snap dit wel aangezien je anders tien films hebt van drie uur, maar dit voelde iets te snel en geforceerd aan. Daar tegenover staat het laatste gedeelte van de film waar alle remmen los gaan met de actie.

Ook nu weer wordt alles prachtig mooi in beeld gebracht. De stijl van deze film is zo mooi en de special effecten zijn echt zo realistisch dat je gelooft dat wat je ziet ook echt is. Dat is filmmagie die je niet vaak meer ziet in een wereld vol gekleurde CGI waar de nepheid vanaf druipt. Het beeld van dit schijfje is wederom top; de krassen op wapens, zandkorrels, stof en haar: zoveel detail en scherpte. Ook hier het Dolby Atmos-geluidsspoor die de kijkervaring weet te versterken; of dit nu de grote aanval op het einde is met chaos en explosies om je heen of de galmende ruimtes of de arena waar Feyd-Rautha gevangen afslacht: het geluid is bombastisch.